Khánh tiệc Đức Hoàng Bảy Bảo Hà
Trong hệ thống Đạo Mẫu thì Đức Hoàng Bẩy Bảo Hà là một vị thần rất quan trọng và được nhân dân tôn sùng.
Đền Bảo Hà thờ Đức Quan Hoàng Bẩy – một vị nhân than có công với nước với dân, được nhân dân lập đền dựng tượng phụng thờ từ khi Ngài mất.
Trong hệ thống Đạo Mẫu thì Đức Hoàng Bẩy Bảo Hà là một vị thần rất quan trọng và được nhân dân tôn sùng. Ông được xếp vào hàng Hoàng. Ông là một vị thần rất hay ngự đồng trong mỗi vấn hầu.
Đền Bảo Hà - khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia, được xây dựng dưới chân đồi Cấm, bên cạnh dòng sông Hồng chảy vào miền đất Việt, thuộc xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai; cách Tp. Lào Cai khoảng 60km về phía nam; cách ga xe lửa Bảo Hà khoảng 800m. Đền thờ thần vệ quốc Hoàng Bẩy, một anh hùng miền sơn cước đánh giặc phương Bắc bảo vệ bản làng. Đây là địa chỉ thu hút du khách thập phương đông nhất của huyện Bảo Yên.
Truyền thuyết về Đức Hoàng Bẩy
Truyền thuyết kể rằng, vào cuối đời Lê, niên hiệu Cảnh Hưng (1740 - 1786), khắp vùng Quy Hóa gồm Châu Thủy Vĩ và Châu Văn Bàn (thuộc Lào Cai bây giờ) luôn bị giặc phương Bắc tràn sang cướp phá, khắp vùng loạn lạc, cư dân điêu tàn. Trước tình cảnh đó, vị danh tướng họ Nguyễn đã đưa đội quân tiến dọc sông Thao đánh đuổi bọn giặc, giải phóng Khảu Bàn và xây dựng Bảo Hà thành căn cứ lớn. Tại đây vị danh tướng đã tổ chức luyện tập binh sĩ, thống lĩnh quân thủy và quân bộ tiến đánh giặc ở Lào Cai, giải phóng các châu thuộc phủ Quy Hóa.
Sau đó, quân giặc phương Bắc sang xâm lược bờ cõi, danh tướng Hoàng Bảy lại dẫn quân lên tham chiến. Trận chiến không cân sức, ông đã anh dũng hy sinh. Xác ông bị giặc vứt xuống sông Hồng và trôi đến Bảo Hà. Nhân dân trong vùng do ông Lư Văn Cù đứng ra tổ chức, đã vớt xác ông lên chôn cất và lập miếu thờ.
Để ghi nhớ công lao của ông, các vua triều Nguyễn như: Minh Mệnh, Thiệu Trị đã tặng ông danh hiệu “Trấn an hiển liệt” và đền thờ ông cũng được các vua triều Nguyễn cấp sắc phong là “Thần Vệ quốc.” Còn đồng bào các dân tộc Kinh, Tày, Dao… thì tôn thờ ông là vị nhân thần. Lễ hội đền Ông Bẩy được tổ chức vào ngày 17.07 âm lịch hàng năm.
Dân gian vẫn coi rằng ông Bẩy là con Đức Vua cha Ngọc Hoàng, được đức Thánh Mẫu giao giữ trấn miền biên ải thượng Ngàn. Ông cũng được giao giữ trấn giữ kho của cải của nhân dân.
Khánh tiệc Đức Hoàng Bẩy
Khánh tiệc đức Hoàng Bẩy là một trong ba Đại lễ của Phủ Chúa Bắc Hà và các anh chị em Nhất Tâm cùng các con nhang đệ tử. Hàng năm vào tháng 7 bản hội Nhất Tâm đều tổ chức trẩy tiệc Hoàng Bẩy. Về với đền Bảo Hà để tri ân và tưởng nhớ công đức của đức Thánh Hoàng, bản hội cũng cầu xin Đức Hoàng gia hộ tiếp độ ban tài tiếp lộc cho các gia chủ.
Nhìn từ xa, đền Bảo Hà rất uy nghi, tĩnh mặc. Phong cảnh thiên nhiên nơi đây cũng thật hữu tình: trên bến, dưới thuyền, xung quanh là núi rừng bao la, rộng lớn xanh mướt một màu.
Đền Bảo Hà có lưng tựa vào núi, mặt hướng theo dòng nước sông Hồng và nơi đây còn có sự kết hợp hài hoà giữa cảnh quan thiên nhiên với kiến trúc văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam theo thuyết phong thủy.
Hội chính đền Bảo Hà được tổ chức vào ngày 17 tháng 7 âm lịch hàng năm (ngày giỗ tướng Hoàng Bảy), thu hút đông đảo du khách trong và ngoài vùng đến dự. Trong lễ hội có tổ chức rước kiệu, tế thần, dâng hương tưởng niệm, cùng các hoạt động văn hoá - thể thao khác. Ngoài những ngày lễ hội, những ngày thường (đặc biệt là vào mùa xuân) khách thập phương trong cả nước vẫn thường xuyên tụ họp tại đây để thắp hương tưởng niệm, cầu an, cầu lộc.
Đến thăm di tích đền Bảo Hà rất thuận lợi vì có nhiều đường giao thông đi lại. Du khách có thể đi bằng đường bộ, đường thủy hay đường sắt. Nếu đi bằng đường sắt, từ Hà Nội, du khách sẽ lên tàu LC1 xuất phát từ ga Hà Nội lúc 22:05 hoặc tàu LC3 xuất phát từ ga Hà Nội lúc 06:10.
Hiện nay, đền đã và đang được đầu tư xây dựng bằng nguồn tiền công đức và ngân sách Nhà nước để địa chỉ du lịch tâm linh này ngày càng hoàn thiện hơn, đáp ứng nhu cầu của du khách gần xa.